اجلاس زورمندان با غیبت ولادیمیر و شی
روزنامه هفت صبح| اجلاس سران گروه بیست به میزبانی و ریاست هند و در دهلی‌نو در حال برگزاری است. گفتنی است از زمانی که هند ریاست گروه بیست را برعهده گرفته، هنوز نتوانسته است در هیچ‌یک از موضوعات کلیدی، رضایت همه اعضا را برای رسیدن به اجماع بر سر بیانیه مشترک جلب کند.
یکی از موانع اصلی هم، اعتراض روسیه و چین به عبارت‌هایی است که به تقبیح تهاجم نظامی روسیه به اوکراین اشاره دارد. بر همین اساس، دورنمای رسیدن به یک توافق بین کشورهای عضو و صدور بیانیه مشترک در پایان این اجلاس ممکن است مبهم و دور از انتظار به‌نظر برسد. در ادامه به بررسی موانع موجود در این مسیر می‌پردازیم.
اتحاد بالقوه اقتصادهای نوظهور علیه غرب متحد
اعضای تازه‌وارد در بلوک اقتصادی «بریکس» ممکن است حوزه نفوذ غرب را دچار دگرگونی کنند. گروه بریکس به‌عنوان راهی برای تقویت جایگاه اقتصادهای نوظهور در صحنه جهانی و ترویج تجارت و توسعه بین آن‌ها شکل گرفت. اکنون با اضافه شدن کشورهای عربستان سعودی، ایران، اتیوپی، مصر، آرژانتین و امارات عربی متحده؛ نفوذ فزاینده بریکس بر اقتصاد جهانی مطمئنا خود را در اجلاس سران گروه ۲۰ به منصه ظهور خواهد گذاشت.
خطر به حاشیه رفتن مسائل مهم جهانی
بزرگترین مسئله‌ای که جای نگرانی دارد این است که برخی مسائل جهانی همچون تغییرات اقلیمی، امنیت بین‌الملل، امنیت سایبری و خلع‌سلاح هسته‌ای، که هر کشوری، چه پیشرفته و چه در حال توسعه را ملزم به همکاری در این زمینه می‌کند، در حاشیه قرار گیرد. همواره این خطر هولناک وجود دارد که بلوک‌های مختلف قدرت به‌جای اینکه به‌دنبال منافع مشترک جهانی باشند، به سراغ اعمال نفوذ در جهت منافع محدود خود باشند.
سایه سنگین و مستدام جنگ اوکراین
جنگ در اوکراین قطعا شکاف بزرگ‌تری بین قدرت‌های جهانی ایجاد کرده است. از یک طرف، اوکراین با حمایت اتحادیه اروپا و ایالات متحده قرار دارد و در طرف دیگر نیز روسیه با حمایت چین ایستاده است.روسیه و چین در تمام گفت‌وگوهای مهم گروه ۲۰ در سال جاری میلادی، جلوی تصویب هرگونه توافق الزام‌آوری را گرفته‌اند. دلیل آن هم مشخص است، چرا که روسیه و چین نسبت به اینکه درگیری نظامی در اوکراین به‌عنوان «جنگ» نگریسته شود اعتراض دارند.
علت غیبت پوتین و شی جین‌پینگ
از آنجایی‌که دیوان کیفری بین‌المللی در ماه مارس حکم جلب ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را به اتهام ارتکاب به جنایات جنگی در اوکراین صادر کرد، وی در نشست هند شرکت نکرد. پکن هم روز دوشنبه اعلام کرد که شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین نیز در این مراسم شرکت نمی‌کند و به جای او، لی چیانگ، نخست وزیر چین هدایت هیات این کشور را بر عهده خواهد داشت.
هیچ توضیح رسمی برای غیبت شی در این اجلاس داده نشده است، اما برخی تحلیلگران معتقدند که دلیل آن می‌تواند ناشی از تمایل او به ایستادن در کنار روسیه باشد. در عوض آقای شی در پکن میزبان رهبران ونزوئلا و زامبیا خواهد بود.علاوه بر این، روابط بین چین و هند میزبان هم آنچنان که باید گرم نیست. این دو کشور مدت‌هاست که با یکدیگر مناقشه مرزی دارند و دهلی‌نو در امتداد مرز با همسایه خود در شمال شرق کشور تمرینات نظامی برگزار می‌کند. اخیرا نیز هند روابط تجاری، فناوری و نظامی خود را با ایالات متحده، رقیب دیرینه چین، تعمیق بخشیده است.
یا همه یا هیچکس؟
نشست وزرای انرژی گروه ۲۰ در ژوئیه امسال نتوانست بر روی نقشه راهی برای کاهش تدریجی استفاده از سوخت‌های فسیلی به توافق ختم شود. البته این اولین باری نیست که رهبران کشورهای عضو گروه ۲۰ بر سر بیانیه پایانی خود به مشکل بر می‌خوردند، ولی با این وجود شاید راه‌حل‌هایی هم وجود داشته باشد. پیش‌تر فرض بر این بود که در گروه بیست همیشه و همه چیز با اجماع قابل حل است تا اینکه پیش از اجلاس سران این گروه در ژوئیه ۲۰۱۷ به میزبانی آلمان، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده اعلام کرد که این کشور از توافقنامه اقلیمی پاریس خارج خواهد شد.
اما به هر طریقی که بود آلمان موفق شد بخشی از توافق پاریس را در بیانیه مشترک سیاست‌های این بلوک بگنجاند و همچنان مسیر گفت‌و‌گو با ایالات متحده را حفظ کند. بیانیه سال ۲۰۱۷ گروه بیست به گونه‌ای نوشته شد که نشان می‌داد ۱۹ کشور عضو به اقدامات اقلیمی کاملا متعهد هستند و یک پاراگراف هم موضع انحرافی ایالات متحده را بیان می‌کرد؛ و به این طریق شد که امکان تصویب بیانیه نهایی فراهم شد. (یورونیوز)